سزن آکسو کیست

سزن آکسو Sezen Aksu خواننده، ترانه سرا و تهیه کننده موسیقی اهل ترکیه است که بیش از چهل میلیون آلبوم از وی در سراسر جهان به فروش رسیده است. لقب او “ملکه موسیقی پاپ ترکیه” است و تحت عنوان “گنجشک کوچک” نیز شناخته می‌شود. او فعالیت خود را از سال ۱۹۷۵ آغاز کرد و تاثیری که روی موسیقی پاپ ترکیه و حتی جهان گذاشت انکارناپذیر است.

صدای او “دیوا” است و جزو برترین صداها در جهان شناخته می‌شود. در این مقاله اختصاصی از مجله قرمز به زندگی نامه سزن آکسو خواننده محبوب و خوش صدای ترکیه خواهیم پرداخت و شما را با این چهره مستعد و پرطرفدار آشنا خواهیم کرد.

زندگی نامه سزن آکسو

فاطمه سزن در سیزدهم جولای ۱۹۵۴ در سرای کوی، در دنیزلی ترکیه به دنیا آمد. وقتی سزن سه ساله بود خانواده‌اش به برگاما د استان ازمیر مهاجرت کردند و او دوران کودکی و نوجوانی خود را در این شهر گذراند. سزن از کودکی به خوانندگی علاقمند بود اما پدر و مادرش او را از این کار منع می‌کردند چون می‌خواستند فرزندشان شغلی ثابت و پردرآمد مثل پزشکی و مهندسی داشته باشد.

اما او زمانی که در خانه تنها می‌شد به بالکن می‌رفت و آواز سر می‌داد. پس از پایان تحصیلات دبیرستاناو به دانشگاه رفت و در رشته کشاورزی مشغول به تحصیل شد اما پس از مدتی تحصیل را رها کرد و به دنبال علاقه اصل خود، یعنی موسیقی رفت.

گفته می‌شود که پایه‌های موسیقی پاپ ترکیه در دهه ۱۹۷۰ توسط سزن آکسو و دوست نزدیکش، آژدا پکان ایجاد شد و پس از آن بود که خوانندگان دیگر نیز توانستند پا به عرصه بگذارند. اما محبوبیت و صدای سزن آکسو از ترکیه فراتر رفت و به بالکان و یونان هم رسید.

او همچنین تورهایی در اروپا و آمریکا هم برگزار کرد که به گسترش شهرت و محبوبیت وی انجامید. محبوبیت سزن آکسو تنها به خاطر صدای زیبایش نبود بلکه او برای حمایت از حقوق اقلیت‌ها، اصلاح قانون اساسی، حقوق زنان و اصلاح آموزشی و محیطی در ترکیه تلاش زیادی کرد و مردم قدردان تلاش‌های او بوده‌اند.

سزن آکسو چهار بار ازدواج کرد که هر چهار بار به طلاق انجامید اما نام خانوادگی شوهر دوم خود، علی انجین آکسو را که دکترای جغرافیا دارد و ساکن کانادا است برای خود نگه داشت. سزن آکسو از سینان اوزر یک فرزند پسر به نام میتحات جان دارد که خواننده اصلی گروه Pist است.

فعالیت حرفه ای آکسو

سزن آکسو اولین آلبوم خود را با نام Haydi Şansım/Gel Bana با نام سزن سلی منتشر کرد اما تا یک سال بعد از آن ناشناخته باقی ماند. در سال ۱۹۷۶ بود که با انتشار تک آهنگ Olmaz Olsun/Vurdumduymaz نام سزن بر سر زبان‌ها افتاد.

این آهنگ به رتبه اول در ترکیه دست یافت و سزن جایزه هنرمند زن برتر سال را کسب کرد. اولین آلبوم او با نام گنجشک در سال ۱۹۷۸ منتشر شد و پس از آن به لطف روزنامه نگاران ترکی، “گنجشک” به لقب سزن آکسو تبدیل شد. آکسو تصمیم گرفت که در مسابقات یوروویژن اجرایی داشته باشد و با وجود این که به قسمت نهایی رسید اما شانس این را پیدا نکرد که در خارج از ترکیه اجرا کند و این فرصت به شاگرد وی سرتاپ ارنر رسید.

در دهه ۱۹۸۰ سزن آکسو با اونو تونچ تهیه کننده موسیقی آشنا شد و آن دو با هم تلاش‌های زیادی برای پایه گذاری موسیقی پاپ ترکیه انجام دادند، حال این تلاش آلبوم‌هایی مثل “گریه نکن”، “برو”، “آکسو۸۸” و “سزن آکسو آواز می‌خواند” بود. موسیقی سزن در دهه ۹۰ به اوج شکوفایی خود رسید و یکی از موفق‌ترین آلبوم‌های او با نام “لبخند” در همین زمان با همکاری تونچ منتشر شد.

اولین ترک از این آلبوم با نام Hadi Bakalım به یکی از محبوب‌ترین ترانه‌هیا ترکی بدل شد و در آلمان نیز منتشر شد. بعدها خواننده اروپایی به نام لونا، ترانه Rhythm of the Night را از این ترانه بازخوانی کرد. سزن آکسو علاوه بر خوانندگی کار تهیه آلبوم‌های موسیقی را نیز انجام می‌دهد از جمله آلبوم موفق “به یک عاشق” اثر آشکین نور ینگی که با همکاری تونچ آن را منتشر کرد.

در سال ۱۹۹۵ راه آکسو و تونچ از هم جدا شد و سزن آکسو آلبومی به نام Işık Doğudan Yükselir را که تلفیقی از موسیقی کلاسیک غرب و محلی ترکیه است منتشر کرد. انتشار این آلبوم باعث شهرت سزن در خارج از ترکیه شد و مخاطبانی جهانی پیدا کرد. در سال ۱۹۹۷ او آلبوم Düş Bahçeleri را برای قدردانی از تونچ که همان سال درگذشته بود منتشر کرد. تونچ در یک حادثه سقوط هواپیما کشته شد.

او با آلبوم Adı Bende Saklı که در سال ۱۹۹۸ منتشر شد به ریشه‌های خود بازگشت و از آوازهای تجربی برای درخشان کردن موسیقی پاپ ترکیه بهره گرفت. او در آلبوم‌های بعدی خود Deliveren و Şarkı Söylemek Lazım نیز همین سبک را ادامه داد.

در سال ۲۰۰۵ سزن آکسو در مستندی از فاتح آکین با نام “عبور از پل، صدای استانبول حضور پیدا کرد و ترانه :خاطره استانبول” را اجرا کرد. او در سال ۲۰۰۸ آلبوم “ستاره دریایی” و در سال ۲۰۰۹ آلبوم Yürüyorum Düş Bahçelerinde را منتشر کرد که ترکیبی از آهنگ‌های جدید و قدیمی با همکاری خواننده‌های دیگر از جمله پاکیدی، کیبیر و یوک کی بودند.

سزن آکسو نه فقط به عنوان یک خواننده خوش صدا بلکه به عنوان یک ترانه سرای بسیار موفق نیز شناخته می‌شود که ترانه‌های وی شهرت جهانی دارند. او برای دیگر خواننده‌های محبوب ترکیه مثل تارکان نیز ترانه‌هایی سروده است از جمله ترانه‌های “”Şımarık و “Şıkıdım”که جزو محبوب‌ترین ترانه‌های ترکی بوده‌اند. در سال ۲۰۱۰ سزن آکسو توسط رادیوی آمریکایی NPR به عنوان یکی از ۵۰ صدای برتر انتخاب شد.

سزن آکسو سابقه فعالیت‌های سیاسی دارد و جزو منتقدین رجب طیب اردوغان است و از درگیری‌ها و اعتراضات سال ۲۰۱۳ در ترکیه حمایت کرده و آن را اولین جنبش جوانان در جهان خوانده است. او ترانه‌ای را به نام Yeni ve Yeni Kalanlar را در بزرگداشت این معترضین سرود.

فیلم شناسی

• ۱۹۷۹- Minik Serçe گنجشک کوچک
• ۱۹۹۰- Büyük Yalnızlık تنهایی بزرگ
• ۲۰۰۵- عبور از پل، صدای استانبول
• ۲۰۰۸- جمهوری عثمانی

کتاب‌ها

• Eksik Şiir انتشار در سال ۲۰۰۶ چاپ دوم در سال ۲۰۰۷
• Eksik Şiir İkinci Kitap انتشار در سال ۲۰۱۶