دوران کودکی علی دایی
علی دایی متولد ۱۴ بهمن ۱۳۴۸ محله جیرال اردبیل است. او فرزند سوم خانواده می باشد. چهار برادر بنام‌های عبدالله، محمد، حسن و حسین دارد. تنها خواهر علی دایی در 15 امین روز زندگی اش به دلیل بیماری درگذشت.
علی دایی از کودکی به نام شهریار شهرت داشته که در حال حاضر نیز شهریار فوتبال ایران لقب دارد. دایی فوتبال خود را از استقلال اردبیل آغاز کرد. پس از قبولی در دانشگاه به تهران آمد و در دانشگاه صنعتی شریف مشغول به تدریس شد. همزمان به تیم تاکسیرانی تهران پیوست. پس از چهار سال با تیم بانک تجارت در مسابقات لیگ تهران به میدان رفت.
دایی پس از آن به تیم پرسپولیس تهران پیوست و دوران فوتبال حرفه‌ای خود را با بازی در جام آزادگان آغاز کرد. استعداد او در فوتبال کشف شد و به تیم ملی دعوت شد.
تحصیلات علی دایی
دایی در سال 1366 در رشته مهندسی عمران در دانشگاه شریف قبول شد. فوتبال مانع از پذیرش او در گزینش ورود به دانشگاه شد.در همان دوره در رشته مهندسی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب قبول شد. دو ترم نیز به دانشگاه رفت.
در سال 1367 با قبولی در رشته مهندسی متالورژی دانشگاه صنعتی شریف تغییر رشته داد. لیسانس خود را در بهمن‌ماه سال 1371 از همان دانشگاه دریافت کرد. علی دایی تحصیلاتش را تا مقطع کارشناسی ارشد تربیت‌بدنی دانشگاه آزاد ادامه داد.
آغاز فوتبال علی دایی
سال ۱۳۷۳
علی دایی در سال ۱۳۷۳ به پرسپولیس پیوست. دایی در اولین فصل حضور در پرسپولیس همراه با فرشاد پیوس در خط حمله ۳۵ گل به ثمر رساندند. دایی زننده ۱۵ گل از این تعداد بود. در رقابت‌ها جام آزادگان که در فصل ۱۳۷۳ با حضور ۲۴ تیم در دو گروه ۱۲ تیمی برگزار شد. پرسپولیس و کشاورز از گروه دو، همراه با سایپا و استقلال از گروه یک به جمع چهار تیم پایانی راه یافتند.
در بازی نیمه نهایی این رقابت‌ها پرسپولیس به مصاف استقلال رفت. در دیدار رفت بازی با تساوی ۲–۲ دنبال می‌شد. این مسابقه به جنجال کشیده شد و با آمدن تماشاگران به زمین مسابقه، این بازی ناتمام به پایان رسید. پس از مدتی با حکم کمیته انضباطی، پرسپولیس با نتیجه ۰–۳ بازنده دیدار رفت اعلام شد.
در بازی برگشت که در بندرعباس برگزار شد، دو تیم به تساوی بدون گل رسیدند. در نهایت پرسپولیس در مجموع با نتیجه ۰–۳ در دوبازی رفت و برگشت مغلوب استقلال شد. و از رسیدن به فینال رقابت‌های جام آزادگان بازماند.
در دیدار رده‌بندی این رقابت‌ها، پرسپولیس از بازی با کشاورز انصراف داد و دایی به همراه این تیم، به مقام چهارم جام آزادگان رسید.
سال ۱۳۷۴
علی دایی در دومین فصل حضور در پرسپولیس چهار گل در مسابقات لیگ به ثمر رساند. به همراه این تیم جام آزادگان را فتح کرد. دایی در دو بازی پرسپولیس در مقابل تیم‌های پاس و ملوان با برتری ۱–۰ پرسپولیس به پایان رسید. زننده گل‌های این تیم علی دایی بود.
دایی در آخرین بازی جام آزادگان در مقابل استقلال اهواز که با نتیجه ۳–۱ به سود پرسپولیس به پایان رسید. دو گل برای این تیم به ثمر رساند.
عملکرد دایی در این فصل مورد توجه سرمربی تیم ملی قرار نگرفت و در سال ۱۳۷۴ برای تیم ملی به میدان نرفت.
سال ۱۳۷۵
دایی آخرین بار در دومین مرحله شانزدهمین دوره جام باشگاه‌های آسیا، در مقابل آلیما قزاقستان برای پرسپولیس به میدان رفت. پرسپولیس که در بازی رفت با نتیجه ۰–۳ بازی را به آلیما قزاقستان واگذار کرده بود، در بازی برگشت با نتیجه ۵–۰ در ورزشگاه آزادی تهران این تیم را شکست داد. به مرحله گروهی جام باشگاه‌های آسیا در منطقه غرب آسیا صعود کرد. در این مسابقه که آخرین حضور دایی برای پرسپولیس به‌شمار می‌رفت او دو گل به ثمر رساند.
دایی در شهریور ۱۳۷۵ از پرسپولیس جدا شد و به السد قطر پیوست.
السد قطر
علی دایی در شهریور ۱۳۷۵ به السد قطر پیوست. دایی در فصل ۹۷–۱۹۹۶ به همراه این تیم به مقام پنجم لیگ قطر دست پیدا کرد.
آرمینیا بیله فلد
علی دایی در سال ۱۹۹۷ به همراه کریم باقری به تیم آرمینیا بیله فلد آلمان پیوست. دایی که پیراهن شماره ۹، آرمینیا بیله فلد را بر تن داشت. در ۲۵ مسابقه برای این تیم در فصل ۹۸–۱۹۹۷ به میدان رفت و ۷ گل به ثمر رساند. آرمینیا بیله‌فلد در این فصل به مقام هجدهم در بوندسلیگا دست یافت و به لیگ دو بوندسلیگا سقوط کرد.
بایرن مونیخ
علی دایی در سال ۱۹۹۸ به باشگاه بایرن مونیخ آلمان پیوست. با آغاز فصل جدید مسابقات فوتبال آلمان، بایرن مونیخ به عنوان قهرمانی در جام پیش فصل؛ موسوم به جام اتحادیه (لیگا پوکال) دست پیدا کرد.
دایی در رقابت‌های جام اتحادیه بر روی نیمکت ذخیره‌های بایرن مونیخ قرار گرفت و برای این تیم به میدان نرفت.
دایی که پیراهن شماره ۲۴ بایرن‌مونیخ را بر تن داشت در ۲۳ مسابقه برای این تیم در بوندسلیگا به میدان رفت و به همراه این تیم به قهرمانی این رقابت‌ها دست پیدا کرد.
با گذشت پنج هفته از مسابقات، دایی در مقابل هامبورگ برای بایرن‌مونیخ به میدان رفت و در پیروزی ۵–۳ این تیم در مقابل هامبورگ، دو بار برای بایرن‌مونیخ گلزنی کرد.
دایی که در مسابقات بوندسلیگا غالباً به عنوان ذخیره کارستن یانکر به میدان رفته بود در ۴ مسابقه برای بایرن مونیخ به عنوان جایگزین این بازیکن در لیگ قهرمانان اروپا (در مجموع ۶۸ دقیقه) به میدان رفت. او به همراه تیم بایرن مونیخ به فینال لیگ قهرمانان اروپا صعود کرد.
در دیدار فینال در مقابل منچستر یونایتد به میدان نرفت و از روی نیمکت کار هم تیمی‌هایش را دنبال کرد. با پایان رقابت‌های لیگ قهرمانان اروپا، دایی موفق به گلزنی در این مسابقات نشد.
هرتابرلین، فصل ۲۰۰۰–۱۹۹۹
علی دایی در سال ۱۹۹۹ به تیم هرتابرلین پیوست و پیراهن شماره ۹ این تیم را بر تن کرد. او در پایان فصل به همراه این تیم، رتبه ششم بوندسلیگا را کسب کرد.
با آغاز رقابت‌های بوندسلیگا دایی از همان ابتدا برای هرتابرلین به میدان رفت. دایی هرتابرلین را به پیروزی ۵–۲ در مقابل هانزا روستوک رساند.
دایی تا پایان فصل؛ ۲۸ بار برای هرتابرلین در بوندسلیگا به میدان رفت و در مجموع ۳ گل در این مسابقات به ثمر رساند.
در پایان مسابقات دور اول گروهی، هرتابرلین همراه با دایی به مرحله بعدی این رقابت‌ها صعود کرد. هرتابرلین در مسابقات دور دوم گروهی، در رتبه چهارم گروه خود قرار گرفت و از صعود به مراحل بعدی بازماند.
علی دایی در مسابقات لیگ قهرمانان اروپا در مجموع ۱۱ بار برای هرتابرلین به میدان رفت. او در مسابقات مرحله اول گروهی، دو بار در مقابل چلسی (پیروزی ۲–۱هرتابرلین) و یک بار در مقابل آ.ث. میلان (تساوی ۱–۱) برای هرتابرلین گلزنی کرد.
فصل ۲۰۰۱–۲۰۰۰
دایی در مجموع ۲۳ بار (۳ بازی ۹۰ دقیقه‌ای) برای هرتابرلین در بوندسلیگا به میدان رفت.دایی در دومین فصل حضور در هرتابرلین، رتبه پنجم بوندسلیگا را به دست آورد.
هرتابرلین که در بازی‌های فصل گذشته بوندسلیگا جواز حضور در مسابقات لیگ قهرمانان اروپا را به دست نیاورده بود، در مسابقات جام یوفا به میدان رفت. دایی در این مسابقات ۵ بار برای هرتابرلین به میدان رفت، که در دو بازی رفت و برگشت در مقابل زیمبرو کیشیلاو مولداوی دو گل به ثمر رساند.
فصل ۲۰۰۲–۲۰۰۱
علی دایی در سومین فصل حضور در هرتابرلین مورد توجه قرار نگرفت و در اکثر مدت حضورش در این فصل نیمکت‌نشین بود.
او در مجموع ۸ بار برای هرتابرلین در بوندسلیگا به میدان رفت. علی دایی در سومین فصل حضور در هرتابرلین نتوانست گلی برای این تیم به ثمر برساند. دایی پس از کسب رتبه چهارم بوندسلیگا به همراه هرتابرلین، به دوران حضور خود در فوتبال اروپا پایان داد و به فوتبال آسیا بازگشت.
الشباب امارات
دایی در سال ۲۰۰۲ با عقد قراردادی ۲ ساله به تیم الشباب امارات پیوست. او در فصل ۲۰۰۳–۲۰۰۲ به همراه این تیم به مقام نهم لیگ فوتبال امارت رسید. عملکرد دایی در الشباب امارات مورد توجه این تیم قرار نگرفت و در حالی که قراردادی دو ساله با این تیم داشت، پس از یک فصل حضور در این تیم از سوی سرمربی الشباب کنار گذاشته شد.
دایی پس از رد پیشنهاد تیم جیابی چین، به فوتبال ایران بازگشت و برای پرسپولیس به میدان رفت.
پرسپولیس
علی دایی در مرداد سال ۱۳۸۲ پس از هفت سال به پرسپولیس بازگشت و به عنوان کاپیتان دوم این تیم پس از افشین پیروانی، از سوی وینگو بگوویچ انتخاب شد.
در پایان فصل با زدن ۱۶ گل به عنوان آقای گل لیگ ایران شناخته شد. دایی با آغاز دوران فوتبال حرفه‌ای خود از سال ۱۳۷۳ تا پایان آن در سال ۱۳۸۶ تنها عنوان آقای گلی در رده باشگاهی را به دست آورد. دایی در سومین دوره لیگ برتر به همراه پرسپولیس مقام پنجم لیگ را بدست آورد.
وی پس از یک سال حضور در این تیم به صبا باتری پیوست و به دوران حضور خود در پرسپولیس پایان داد.
صبا باتری
فصل ۸۴–۸۳
علی دایی در شهریور سال ۱۳۸۳ با عقد قراردادی یک ساله به تیم صبا باتری پیوست. این تیم در اولین حضور خود در لیگ برتر به مقام نهم لیگ برتر دست پیدا کرد. دایی پس از جدا شدن از پرسپولیس در آبان سال ۱۳۸۳ در مقابل تیم سابق خود به میدان رفت که این دیدار با تساوی بدون گل به پایان رسید.
دایی در ۲۵ بازی برای صبا باتری در لیگ برتر به میدان رفت و ۱۲ گل به ثمر رساند. وی به همراه این تیم به مقام قهرمانی جام حذفی دست پیدا کرد.
فصل ۸۵–۸۴
علی دایی در سال ۱۳۸۴ برای یک فصل دیگر قرارداد خود در تیم صبا باتری را تمدید کرد. وی در آبان سال ۱۳۸۴ در سومین تقابل با تیم سابق خود؛ با تساوی ۲–۲ به پایان رسید. وی در پایان مسابقات لیگ برتر به همراه این تیم به مقام چهارم دست پیدا کرد.
دایی پس از عملکرد ناموفق در جام جهانی ۲۰۰۶ در لیست فروش باشگاه صبا باتری قرار گرفت و به سایپا البرز پیوست.
سایپا
علی دایی در مرداد ۱۳۸۵ با قراردادی یک ساله به سایپا پیوست. او به عنوان جانشین مربی آلمانی این تیم منصوب شد. لورانت از سایپا کناره‌گیری کرد و به لیگ ترکیه رفت. دایی علا.ه بر بازی در سایپا، هدایت این تیم را به عنوان سرمربی نیز به عهده گرفت.
دایی در نخستین تجربه خود به عنوان بازیکن- مربی در هفته ششم لیگ برتر، در مقابل تیم سابق خود پرسپولیس به میدان رفت. در این بازی که با تساوی ۲–۲ به پایان رسید، دایی هر دو گل سایپا را به ثمر رساند.
محرومیت چهار جلسه ایی برای علی دایی
دایی در مسابقه با پرسپولیس با زدن ضربه سر به صورت شیث رضایی، از سوی کمیته انضباطی چهار جلسه از همراهی سایپا محروم شد. نمایندگان مجلس در حوزه‌های اردبیل، ارومیه و تبریز تصمیمات کمیته داوران در مورد تیم سایپا را غیر کارشناسی خواندند. آنها نظارت سازمان تربیت بدنی بر کمیته داوران را از رئیس‌جمهور را بعلت غیرقانونی بودن محرومیت احتمالی دایی، خواستار شدند.
یک روز پس از اعلام حکم محرومیت چهار جلسه‌ای دایی از سوی کمیته انضباطی، محرومیت دایی از سوی کمیته استیناف به سه جلسه تعلیقی و یک جلسه محرومیت کاهش پیدا کرد. پس از این حکم دایی با حضور در مجلس اعلام کرد: «شاه‌حسینی (رئیس وقت کمیته انضباطی) صلاحیت داوری فوتبال را نداشته و یک جلسه محرومیت هم حق او نبوده‌است».
پس از رأی کمیته استیناف و اظهار نظر دایی، اعضا کمیته انضباطی در اعتراض به رأی کمیته استیناف، دسته جمعی استعفا دادند.
علی دایی در آخرین بازی سایپا در مسابقات لیگ برتر برابر مس کرمان به میدان رفت. دایی پس از گلزنی در این مسابقه و کسب عنوان قهرمانی با سایپا، به دوران حرفه ی فوتبالیستی خود پایان داد. او اولین بازیکن/مربی قهرمان تاریخ لیگ ایران شد.
افتخارات علی دایی در دوران بازی باشگاهی ملی خود بشرح ذیل است:
- جام ملت‌های آسیا: مقام سوم (2 بار): 2004 و 1996
- بازی‌های آسیایی: قهرمان 1998 بانکوک
- جام بین‌قاره‌ای آسیا-اقیانوسیه: قهرمان 2003
- جام فوتبال غرب آسیا: قهرمان 2004
امتیازات علی دایی در دوره مربیگری:
- سایپا( لیگ برتر: قهرمان 86–1385 مربی-بازیکن
- ایران،مسابقات غرب آسیا: قهرمان 1387)
- پرسپولیس:(جام حذفی: قهرمان (2 بار) 89–1388، 90–1389، لیگ برتر: نایب‌قهرمان 93–1392
- نفت تهران: (جام حذفی: قهرمان 96–1395)
شهرت فردی:
- بازیکن سال فوتبال آسیا 1999
- آقای گل ملی جهان با 109 گل زده
- آقای گل جام ملت‌های آسیا 1996 با 8 گل زده
- آقای گل بازی‌های آسیایی 1998 با 8 گل زده
- آقای گل مسابقات فوتبال غرب آسیا 2004 با 5 گل زده
- آقای گل لیگ برتر فوتبال ایران 83–1382 با 16 گل زده
زندگی شخصی علی دایی
علی دایی در سن بیست و پنج سالگی با مریم ازدواج کرد و حاصل این ازدواج دختری به نام دنیز می باشد که این ازدواج به جدایی انجامید. دنیز به همراه مادرش خارج از ایران زندگی می‌کند.
دایی در سال 1383 با مونا فرخ آذری همسر فعلی خود ازدواج کرد. او اهل اردبیل است و سال 1356 در تهران به دنیا آمده که تحصیلاتش نیز کارشناس ارشد مهندسی صنایع غذایی می باشد.مونا طراح جواهرات نیز می باشد. حاصل این ازدواج در سال دختری بنام نورا می باشد.
