فیلم لولیتا
فیلم لولیتا فیلمی با کارگردانی Adrian Lyne هست که در سال 1997 پخش شده است این فیلم در ژانر درام و عاشقانه است این فیلم در یک قسمت 122 دقیقه ای هست و محصول کشور های امریکا و فرانسه هست ستارگانJeremy Irons , Dominique Swain , Melanie Griffith فیلم درباره پروفسور از قضا ناپدری لولیتا، دختر کوچک مورد علاقه اش میشود. در پی فاش شدن عشق نامشروع پروفسور به دختر همسرش و مرگ زن، وی سفری نامشخص را در کنار لولیتا آغاز میکند، غافل از آنکه دخترک توسط یک فرد ثروتمند منحرف اغفال میشود و ناگاه پروفسور را ترک میکند…
فیلم
«لولیتا» به کارگردانی آدریان لین، انتظار یک شاهکار را داشته باشیم. شاید نکته آنجاست که بعضی از آثار صرفاً در یک مدیوم خاص میتوانند شاهکار باشند و وقتی از قالب کاغذ به کالبد پردهی نقرهای میروند، تمام کیفیت خود را حفظ نمیکنند. البته اقتباس از روی رمان مشهور ولادیمیر ناباکوف، از جنبهی محتوایی به قوت آثار برجستهی سینما درنیامده و نمرهی متوسط 6.9 از پایگاه IMDB موید این نکته است.
اما فیلم از نظر مسائل فنی به یکی از دقیقترین فرمهای ممکن در سینما چنگ زده است که دیدن حداقل یک بارهاش را به خوبی توجیه میکند. کتاب ناباکوف همانطور که گفتیم، یک سر و گردن از نسخه(های) سینماییاش بالاتر است. این اثر که در بسیاری از کشورهای دنیا –حتی کشورهای آزادی مانند فرانسه، انگلیس و نیوزلند- موهن و ممنوعالچاپ است، در ایران با نسخهای ممنوعه از نشر زریاب (در افغانستان) با ترجمهی اکرم پدرامنیا، خرید و فروش میشود.
اما با وجود این ممنوعیتها، این کتاب بعد از انتشار در سال 1955 به بیش از سی زبان زندهی دنیا ترجمه شد. لولیتا از شاهکارهای ادبیات داستانی قرن گذشتهی میلادی محسوب میشود و توسط بسیاری از باشگاههای ادبی دنیا در لیست صد رمان برتر جهان قرار دارد. بسیاری از منتقدین هم پا را فراتر گذاشته و آن را بهترین رمان قرن بیستم میدانند!
در نسخهی سینمایی یادشده که حاصل همکاری کشورهای فرانسه و آمریکاست، جرمی آیرنز، دامینیک سوین و ملانی گریفیث، نقشهای اصلی را برعهده گرفتهاند. همچنین هزینهی شصت میلیون دلاری ساخت فیلم با گیشهی بیش از یک میلیارد دلاری، سود سرشاری را نصیب سازندگان کرد. فیلم آدریان لین در سال 1997 ساخته شد و یک سال بعد به انتشار جهانی درآمد.
فیلم لولیتا
ممنوعهترینِ ممنوعهها
کتاب لولیتا جزو آثار ممنوعهای است که علت سانسور یا توقیفشان بیشتر از مشکل سیاسی یا عناد حاکمیتی، مشکل مردم عامه و سنتی است. چهاینکه تابو خوانده میشوند و شاید در آینده به مرور، هضمشان آسانتر شود اما جهان فعلی، پذیرای آنان نیست. این مسائل، غالباً به صورت ناخودآگاه بر رویههای جدی نقد هم اثرگذار است. برای مثال، از نظر مخاطبین جدی، ناباکوف مستحق نوبل ادبیات بود اما هیچگاه توسط آکادمی سوئدی به این جایزه دست نیافت. البته که نگاههای دوگانه و سیاهنماییهای حاصل از برخورد سلیقهای هم وجود دارند که کار را بدتر میکنند.
فیلم لولیتا
برای مثال، فیلم کتابخوان (Reader) اثر استیون دالدری با بازی کیت وینسلت، دقیقا به موضوعی شبیه به لولیتا با تعویض 180 درجهای جنسیت قربانی و نوجوان ماجرا میپردازد. اما از جهت تسلّط فمینیسم بر رسانهها، به هیچ عنوان مانند لولیتا مورد هجمه واقع نشد و با نگاهی نرمال مورد بررسی قرار گرفت.
دلیل دیگرِ سیاه دیدهشدن لولیتا، شاید در اولین بودن آن در این زمینهی خاص باشد. چهاینکه بعد از انتشار کتاب، موضوعاتی مانند ساخت عروسکهای جنسی، بردههای جنسی و سوءاستفادههایی در دارکوِب پدید آمدند. و حتی در فرهنگ عمومی به دختران جوانی که از سنین پایین درگیر مسائل جنسی میشوند اصطلاحاً لولیتا گفته شد. بعضی از منتقدین ادبی، لولیتا را در قالب رمانی «شهوانی و اروتیک» توصیف کردند اما دایرهالمعارف شوروی، کتاب را «یک تجربه در زمینهی ترکیب یک رمان اروتیک با رمان رفتاری و ارزشی» معرفی کرده بود. با وجود تبلیغات سوء، نباید با دیدی چون داستانها یا فیلمهای شهوانی (Porn) به اثر نگاه کرد. خود ناباکوف درمورد این مساله میگوید:
فیلم لولیتا